Om jouw privacy te respecteren maken we enkel gebruik van strikt noodzakelijke cookies, die nodig zijn om de website goed te laten werken.

Deel op facebook
Deel op facebook
Nieuws

VDK: wat betekent zorg écht voor jou?

16-03-2025

Onderstaande nieuwsbericht verscheen op de site van VDK Bank. Lees verder via deze link of hieronder:

Wat betekent goede zorg eigenlijk voor jou? Is dat een crèche om de hoek, een gespecialiseerd ziekenhuis? Of ook een buur die langskomt met soep, iemand die naar je luistert, tijd? Dat is een van de vragen die het project Caruna stelt. Deze samenwerking tussen CM en Who Cares wil het debat over goede zorg zo breed mogelijk opentrekken. Welke plaats heeft zorg in onze maatschappij? Wat is zorg en welke waarde geven we eraan? Dat doet ze niet alleen met de sector, maar met iedereen. Tim Langbeen coördineert het project langs de CM-kant en vertelt ons er alles over: ‘Zorg is een kwestie van ons allemaal, van onze eerste tot onze laatste levenszucht. We hebben dus allemaal recht op inbreng in het debat.’

Een stap terug voor de toekomst

We hoeven je niet meer te zeggen dat de zorgsector een probleem heeft – de vergrijzing speelt de woonzorgcentra parten, maar ook crèches gaan gebukt onder personeelstekort. Alles daartussen ziet ook steeds meer problemen. Het gaat dus niet goed met de zorg. Tijd om een stap terug te zetten: te beginnen met de juiste vragen te stellen. Samen met Stef Steyaert van Who Cares – die instaan voor het methodisch luik – begeleidt Tim het Caruna project.

Tim: ‘Caruna is een breed participatieproject dat samen met burgers, zorgverleners, denkers en doeners het gesprek over zorg vanaf een blanco blad wil voeren. Niet vanuit cijfers of beleidsmaatregelen, maar wel vanuit wat zorg écht betekent in het dagelijks leven. We doen dat aan de hand van stellingen, dialoogmomenten, expertinterviews en een afsluitende Carunatop. We hopen te eindigen met een gedragen visie over hoe we in de toekomst met zorg - en dus met elkaar - willen omgaan.’

‘We zien allemaal al jaren het zorginfarct aankomen: er zijn personeelstekorten in zowat elke zorgsector. We voelen allemaal dat dat niet houdbaar is. Maar meer geld of extra mensen alleen zullen het niet oplossen. We moeten een stap terug nemen. Wat vinden we als samenleving écht belangrijk? Zijn we bereid om zorg meer ruimte te geven in ons leven, in ons werk, in ons beleid? En hoeveel ruimte dan?’

Meer vragen dan antwoorden

Komt Caruna dan eindelijk met dé oplossing? Neen: Caruna probeert in de eerste plaats de juiste vragen te stellen en zo het debat te voeden, niet te sturen. Te beginnen met twaalf stellingen over hoe we omgaan met zorg. Zoals: mag er winst gemaakt worden op zorg? Moet alle zorg beschikbaar zijn tegen betaling? Moeten werknemers tijd krijgen om voor anderen te zorgen?

Tim: ‘We geven geen pasklare oplossingen. We willen dat mensen hun eigen mening vormen en die delen. Hoe zien verschillende deelnemers aan onze maatschappij de zorg? Dat gaat breder dan klassieke zorg: ook over mantelzorg, levenskwaliteit, eenzaamheid. Zorg is meer dan medische handelingen. Het is ook het kopje koffie dat iemand anders voor je inschenkt.’

De onmeetbaarheid van goede zorg

We leven in een meetbare tijd, een trend waar ook de zorg niet aan ontsnapt. Een verpleegkundige moet zich aan het aantal minuten per kamer houden, crèches zijn gebonden aan kinderen-per-begeleider, zorg is data verzamelen. Maar is zorg wel zo meetbaar? 

Tim: ‘De zorg wordt vaak in cijfers gegoten. Zeker de betaalde zorg moet meetbaar zijn. Maar als je aan mensen vraagt van welke zorg ze het meest tevreden zijn, is dat vaak niet van de gespecialiseerde, professionele zorg. Vaak is het iemand die hen hun tijd gaf, die net wat langer bleef hangen om een praatje te slaan. Goede zorg is niet altijd meetbaar en hoe meer we meten, hoe minder aandacht en middelen er overblijft voor die onmeetbare zorg. Zorgzaamheid, het menselijk aspect, is ongelofelijk belangrijk, maar valt weg als je alleen naar de cijfers kijkt. Daarom trekt Caruna het begrip ‘zorg’ zo breed mogelijk open.’ 

Meer dan honderd gesprekken en één top

Caruna loopt een jaar lang. In het voorjaar houden we bijna honderd dialoogmomenten, waar mensen hun stem laten horen. vdk bank organiseert er ook eentje, waarbij interne medewerkers nadenken over hoe zij zorg zien. 

Tim: ‘We zijn blij dat zij als bank mee nadenken. Dat toont maatschappelijke betrokkenheid en geeft ons ook input van mensen die misschien meer met een financiële bril naar dingen kijken. We weten ook dat ze sociaal, warm en betrokken naar de zorg kijken, dus we voelen dat hun inbreng heel waardevol zal zijn.’

‘De input van al die gesprekken, samen met de inzichten die mensen delen via de website Caruna.be en uit interviews met experten en opiniemakers, bundelen we in tussentijdse verslagen. Uiteindelijk mondt alles uit in de Carunatop op 22 november. Daar worden resolutieteksten opgesteld – met bijdragen van honderden mensen. Een huzarenstuk, dat hopelijk het begin vormt van een bredere mentaliteitswijziging, zowel in beleid als bij de mensen zelf.’

Meedenken? 

Zorg is ook jouw zorg. Laat daarom ook jouw stem horen in dit debat en geef je mening op de Caruna-stellingen. Of schrijf je in voor een dialoogmoment of de Caruna-top op 22 november. Hoe meer input, hoe breder gedragen de resultaten. 

 

Nieuws

Caruna gaat van start!

04-03-2025

Met een online peiling van enkele disruptieve stellingen trekt CM Gezondheidsfonds het maatschappelijk debat in aanloop naar een groots opgezette zorgtop in november op gang. Caruna, zoals de burgertop zal heten, is gemodelleerd naar het model van de Town Hall meeting waar ook de G1000 gebruik van maakte. Caruna wil met burgers nadenken over de plaats van zorg in de samenleving van de toekomst. 

Lees hier het persbericht:

Caruna: CM Gezondheidsfonds organiseert burger-zorgtop in november

Voorzitter Luc Van Gorp: ‘De kernvraag? Meer mensen of meer geld gaan het zorginfarct niet voorkomen. Maar hoe gaan we dan wél voor iedereen blijven zorgen?’

24 maart 2025

Brussel, 24 maart 2025 – Akkoord of niet akkoord? ‘Mensen die in armoede leven, moeten voorrang krijgen in de zorg’, ‘Als je tijd maakt om voor een naaste te zorgen, moet dat altijd meetellen voor je pensioen’, en ‘Hoe (on)gezond iemands keuzes zijn, ​ mag geen verschil maken voor de toegang tot zorg’. Met een online peiling van enkele disruptieve stellingen trekt CM Gezondheidsfonds het maatschappelijk debat in aanloop naar een groots opgezette zorgtop in november op gang. Caruna, zoals de burgertop zal heten, wil met burgers nadenken over de plaats van zorg in de samenleving van de toekomst.

‘‘Het huidige zorgsysteem is zowel economisch als humaan onhoudbaar,’ zei zorgactivist Teun Toebes recent nog. Ik ben het daar jammer genoeg volmondig mee eens,’ zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp.

De uitdagingen zijn reëel, bijvoorbeeld wat betreft de toegang tot zorg voor mensen in armoede. Uit recent CM-onderzoek blijkt dat leden met een verhoogde tegemoetkoming (een indicator voor financiële moeilijkheden) vaker beroep doen op een specialist, vaker op spoed belanden en 2,4 keer meer kans lopen om te overlijden. Vrouwen met een verhoogde tegemoetkoming verlaten ook sneller het ziekenhuis na hun bevalling en hebben minder vertrouwen in het medisch personeel. Ook de druk op het zorgpersoneel is alarmerend. Eveneens uit CM-onderzoek blijkt dat het aantal gekwalificeerde verpleegkundigen sinds 2013 met 35 procent is gedaald. Het aantal burn-outs onder zorgkundigen neemt bovendien toe, evenals het aantal interimkrachten, die de stabiliteit van het zorgsysteem hypothekeren. ​

“Zorg is de basis van een democratie. Maar net vandaag blijkt dat ons vermogen om te zorgen is aangetast. Dat komt omdat we zorg hebben verengd tot gezondheidszorg: de puur professionele zorg die draait om de beste inzet van de beperkte middelen. Het moet omgekeerd. De brede zorg moet terug de basis worden waarop we een samenleving bouwen, en waarop ook de gezondheidszorg bouwt. Zorg zit ook in het onderwijs, in hoe je mobiliteit organiseert en zelfs in de horeca vind je zorg. Iemand om een vriendelijke manier een kop koffie voorzetten: ook dat is zorg.”

Het opzet

De zorgtop ambieert 1000 à 1.500 burgers, experten, academici, professionals en decision makers samen te brengen. In aanloop naar en op 22 november 2025 zullen zij nadenken over hoe de zorg er in 2035, over tien jaar dus, moet uitzien. De kernvraag is de plaats van zorg in de samenleving. De top draagt de naam Caruna, wat Sanskriet is voor mededogen, empathie en verlichting van lijden.

Caruna benadert zorg als iets van ons allemaal, en niet enkel van de zorgprofessionals. Vandaar ook de zoektocht naar een zo divers mogelijke groep deelnemers.

Van Gorp: ‘We geven of ontvangen allemaal wel op één of andere manier zorg. We willen het ook over dié zorg hebben. We kijken met de zorgtop ​ verder dan de heersende paradigma's, die kort kunnen samengevat worden als 'er zijn meer mensen nodig' of 'er zijn meer middelen nodig' voor de zorg. Geen van beide zal een finale oplossing bieden voor de zorgcrisis waar we op af stevenen.’

CM Gezondheidsfonds is de facilitator van de zorgtop, maar het resultaat van de top moet een breed door burgers gedragen visie worden met concrete voorstellen.

De thematiek in detail

De drie grote thema's in de debatten:

Welke solidariteit willen we? Hoe zorgen we ervoor dat ook in de toekomst iedereen nog de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft? Het belang van levenskwaliteit. Hoe kunnen we van het garanderen van levenskwaliteit opnieuw de kernprioriteit van zorg maken? Grenzen aan zorg. Tot waar moeten we gaan in het bieden van zorg, en hoe doen we dat op een duurzame manier? Het proces

CM Gezondheidsfonds werkt samen met een waaier aan stakeholders het hele jaar naar de zorgtop toe. Het participatieve proces dat leidt naar de zorgtop start op 24 maart. Die dag komen een eerste reeks scherpe stellingen online, waarmee gepeild wordt naar hoe Belgische burgers naar zorg kijken.

Een greep uit die stellingen:

Als je tijd maakt om voor een naaste te zorgen, moet dat altijd meetellen voor je pensioen. Het heeft geen zin om met behandelingen levensjaren toe te voegen als die naar het aanvoelen van de patiënt niet kwaliteits- en betekenisvol zijn. Hoe gezond of ongezond iemands keuzes zijn, mag geen verschil maken voor de toegang tot zorg die hij of zij krijgt. Mensen die in armoede leven, moeten voorrang krijgen in de zorg. De toenemende aandacht voor zelfzorg is een gevaar voor de solidariteit. ...

De reacties op deze stellingen resulteren in een tussenrapport.

Naast deze online discussie, organiseren CM Gezondheidsfonds en haar partners ook een 'ronde van België', met dialoogavonden rond de thema's. Er is een discussieformat uitgewerkt voor zowel heel kleine groepen als grotere organisaties. Ook deze resultaten komen in een tussenrapport terecht. Het is de bedoeling zoveel mogelijk Belgen aan het denken te zetten over zorg.

Tot slot gaat het Caruna-team in een diepte-interviews ook met een 25-tal experts in gesprek. Ook die gesprekken resulteren in een rapport.

De zorgtop wordt begeleid door een klankbordgroep met leden van diverse pluimage, zoals ​ oud-UA-rector Herman van Goethem, theatermaakster Elena Peeters, spoedarts Sam Proesmans, Bruno Vanobbergen, Agoria-CEO Bart Steukers, schrijver en theatermaker Dominique Willaert, Khalid El Hatri (Young Fenix), advocate Marleen Denef etc.

Op 22 november wordt de puzzel van de komende maanden gelegd tijdens de zorgtop zelf. Daar komen de 1.500 aanwezigen tot een aantal resoluties, die naar een plenaire stemming gaan. Het finale doel is tot een 'veranderagenda' te komen om op het maatschappelijk debat rond de zorg van de toekomst te wegen.

Nieuws

De Morgen: Heeft wie rookt hetzelfde recht op zorg?

03-03-2025

Onderstaande nieuwsbericht verscheen in De Morgen. Lees verder via deze link of hieronder:

Moet een fragiele bejaarde die daar niet om vraagt toch een nieuwe heup krijgen? Heeft wie rookt hetzelfde recht op zorg? CM Gezondheidsfonds trapt een groot debat af over de vraag hoe we in de toekomst voor iedereen kunnen blijven zorgen.

‘Als je tijd maakt om voor een naaste te zorgen, moet dat meetellen voor je pensioen’ of ‘Mensen die in armoede leven, moeten voorrang krijgen in de zorg’: vanaf vandaag kan iedereen op caruna.be reageren op verschillende stellingen rond zorg en gezondheid. Met die bevraging trapt CM Gezondheidsfonds een groot debat over zorg op gang.

Doel is zoveel mogelijk mensen aan het denken te krijgen over zorg, en met concrete aanbevelingen te komen over hoe het anders kan. “We stevenen af op een zorgcrash, en meer geld en mensen zullen niet volstaan om die te voorkomen”, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp.

Later volgt een ‘ronde van België’, waarbij CM vijftig keer met burgers in dialoog gaat, een rapport met aanbevelingen van experts, en een grote zorgtop in november met 1000 à 1500 deelnemers. Dat alles onder de noemer ‘Caruna’, Sanskriet voor ‘mededogen, empathie en verlichting van lijden’.

 

SYMPTOMEN

De uitdagingen zijn enorm. De vergrijzing doet de kosten oplopen. De druk op het zorgpersoneel neemt toe. Mensen in een kwetsbare socio-economische positie hebben vaak een slechtere gezondheid én minder toegang tot zorg.

“Door enkel te focussen op het professionele zorgsysteem lossen we die problemen niet op”, zegt Van Gorp. “Tot dusver richten we ons vooral op symptomen: hoe kan ons zorgsysteem al die mensen met hart-en-vaatziekten, burn-out of depressie blijven behandelen?”

Volgens Van Gorp moeten we zorg breder definiëren. “We zijn allemaal op een of andere manier zorgverlener: voor onze kinderen, als mantelzorger of op het werk. Enkel door die zorg meer te honoreren, kunnen we vermijden dat onhoudbaar veel mensen professionele zorg nodig hebben.”

 

MEER DAN EEN SPUIT

Gezondheidseconoom Dominique Vandijck (UGent) deelt de analyse dat het grondig anders moet. “Momenteel werkt één op de acht werknemers in de zorg. Als we niets veranderen, zou dat er over twintig jaar één op vier moeten zijn. Die mensen en middelen hebben we niet. Dus moeten we vooral iets aan de instroom doen.”

Daarnaast wil CM een debat over het belang van levenskwaliteit en wat we precies van zorg verwachten. Recente onthullingen in Humo toonden bijvoorbeeld aan dat ouderenzorg soms te wensen overlaat.

“Zorg verlenen is meer dan een spuit zetten”, zegt CM-ondervoorzitter Elise Derroitte. “Het is ook: zorgen dat mensen zich veilig en gehoord voelen. Misschien hebben ouderen of ernstig zieken wel heel andere noden dan een louter medische behandeling.”

De federale regering wil onder meer werk maken van een verdere hervorming van het ziekenhuislandschap en de vergoeding van ingrepen. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) vindt dit een interessant initiatief. “Het is goed dat veel mensen nadenken over de nodige hervormingen in de professionele zorg en in andere sectoren”, zegt Vandenbroucke. “Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk gezond blijven én de zorg krijgen die ze nodig hebben.”